Sivas’ta Kuru Fasulye Üretimi ve Pazar Dinamikleri

Kuru fasulye, Türk mutfağının vazgeçilmez baklagillerinden biri olmasının yanı sıra, tarımsal üretimde de stratejik öneme sahiptir. Sivas, iç Anadolu’nun geniş tarım arazilerine sahip illerinden biri olarak kuru fasulye üretiminde önemli bir paya sahiptir. Bu yazımızda Sivas’ta kuru fasulye tarımının gelişimi, üretim teknikleri, karşılaşılan sorunlar ve pazar dinamiklerini detaylı şekilde ele alacağız.

Sivas’ta Kuru Fasulye Üretiminin Tarihçesi

Sivas’ta kuru fasulye tarımı, 1970’li yıllardan itibaren artan sulama imkanları ve uygun toprak yapısıyla birlikte yaygınlaşmıştır. Özellikle Hafik, Zara, Suşehri, Gemerek ve Şarkışla ilçelerinde kuru fasulye üretimi, çiftçilerin ana gelir kaynaklarından biri haline gelmiştir.

İklim ve Toprak Uygunluğu

Sivas’ın yazları sıcak ve kurak, kışları sert geçen karasal iklimi kuru fasulye için uygundur. Bitkinin çiçeklenme ve bakla döneminde fazla yağış istememesi, Sivas’ın yaz iklimiyle uyum içindedir. Bununla birlikte;

• Toprak tipi: Organik maddece zengin, iyi drene edilmiş tınlı topraklar idealdir.
• pH: Nötr veya hafif alkali topraklar kuru fasulye için uygundur.
• Rakım: 1000–1500 metre rakımda verimli üretim mümkündür.

Üretim Süreci ve Teknikler

1. Tohum Seçimi

Sivas’ta yaygın olarak yerli beyaz fasulye çeşitleri yetiştirilirken, son yıllarda Yunus 90, Aras ve Dermason gibi tescilli çeşitler de tercih edilmektedir. Bu çeşitler hastalıklara dayanıklı ve yüksek verimlidir.

2. Ekim Zamanı

Ekim genellikle Mayıs ayının ortasında, don tehlikesi geçtikten sonra yapılır. Toprak sıcaklığının 12–15°C olması önerilir.

3. Sulama

Kuru fasulye suya duyarlıdır. Özellikle çiçeklenme ve meyve bağlama dönemlerinde düzenli damlama sulama verim üzerinde belirleyici rol oynar.

4. Gübreleme ve Bakım

Azotlu gübre ihtiyacı az olsa da, fosfor ve potasyum dengesi önemlidir. Ayrıca yabancı ot mücadelesi de düzenli yapılmalıdır.

Verim ve Hasat

Sivas koşullarında kuru fasulyede ortalama dekara 200–250 kg ürün alınmaktadır. Hasat, bitki tamamen kuruduktan sonra yapılır. Elle veya biçerdöverle hasat mümkündür. Uygun kurutma yapılmadan depolama, kaliteyi düşürür.

Pazarlama ve Ekonomik Değer

Kuru fasulye, iç pazarda yüksek talep gören bir üründür. Özellikle kış aylarında tüketimin artması, fiyatların da mevsimsel olarak değişmesine neden olur. Sivas üreticileri genellikle ürünü;

• Yerel pazarlarda doğrudan satar,
• Hal aracılığıyla büyük şehirlere gönderir,
• Kooperatifler üzerinden işleyerek paketli satışa sunar.

2024 yılında kuru fasulye fiyatları Sivas’ta kilogram başına 35–45 TL arasında değişiklik göstermiştir. Kalite ve kuruluk oranı, pazardaki değerini belirleyen en önemli faktörlerdir.

Karşılaşılan Sorunlar

• Kuraklık: Sulama altyapısının yetersiz olduğu bölgelerde verim düşmektedir.
• Tohum kalitesi: Yerli tohumlar zamanla genetik özelliklerini yitiriyor.
• Depolama eksikliği: Uygun olmayan şartlarda saklanan ürünlerde böceklenme ve küf oluşabiliyor.
• Fiyat istikrarsızlığı: Arz-talep dengesizlikleri çiftçiyi etkiliyor.

Çözüm Önerileri ve Destekler

• Sulama yatırımları: Damla sulama sistemlerinin teşviki artırılmalı.
• Tohum ıslahı: Yerel iklime uygun tescilli tohumların yaygınlaştırılması gerekir.
• Kooperatifleşme: Ürün işleme ve ambalajlama kapasitesi artırılmalı.
• Pazar bilgilendirmesi: Üreticiye piyasa eğilimleri hakkında eğitim verilmelidir.

Gelecekte Sivas’ta Kuru Fasulye Üretimi

Sivas’ın geniş tarım alanları, kuru fasulye gibi baklagiller için önemli bir potansiyel sunmaktadır. Özellikle iklim değişikliği karşısında dayanıklı türlere geçiş, üretim verimliliğini artırabilir. Ayrıca organik fasulye üretimi gibi yeni pazarlar da çiftçiye daha fazla gelir sağlayabilir.

Sonuç

Sivas’ta kuru fasulye üretimi, hem geleneksel tarımın hem de modern ekonomik pazarın önemli bir parçasıdır. Uygun üretim teknikleri, kaliteli tohum, verimli sulama ve pazarlama stratejileriyle desteklendiğinde, bu alandaki potansiyelin daha da artacağı açıktır. Çiftçilerimizin bu değeri daha etkin kullanabilmesi için gerekli desteklerin artırılması ve sürdürülebilir bir üretim anlayışının benimsenmesi büyük önem taşımaktadır.

İletişim Bilgileri

Merkez Ofis / Satış:
Dört Eylül Sanayi Sitesi 5A Blok No:15, Merkez / Sivas
📞 +90 531 367 0 257
✉️ servis@bakertarim.com

Yetkili Servis / Satış:
Gültepe Mah. 49. Sanayi Sokak, Merkez / Sivas
📞 +90 538 318 64 90
✉️ servis@bakertarim.com